Biografiebesognes

Meest recente berichten: Biografiebesognes

Mona Lisa heeft Sara gezien

In 1971 was ik drummer bij de rockgroep Kraaijeveld, die in de zomer van dat jaar met de single ‘Mona Lisa’ een Top 40-hit scoorde. Vijftig jaar geleden: Mona Lisa heeft Sara gezien.

Globetrottende geldonderzoeker

Donderdag 11 november 2004 werd ik globetrotter. Een rechtstreekse vlucht vanaf Frankfurt Airport bracht me naar Vancouver, Canada. Ik arriveerde daar ruimschoots op tijd om aan Het Peter Wall Instituut voor Voortgezet Onderzoek (Universiteit van British Columbia) het driedaagse congres ‘De geschiedenis en filosofie van het geld’ te kunnen bijwonen. Op dit congres was ik een ‘paperloze’ toehoorder; als aspirant-geldonderzoeker in dienst van het Geldmuseum was ik bezig het terrein te verkennen waarop ik me kort daarop, na mijn officiële aanstelling, professioneel zou gaan bewegen. Later legde ik als onderzoeker ook zelf papers voor aan internationale congressen: drie in totaal. Ik wil ze hier met u delen. De pdfjes laten zien dat ik goed was in het uitmelken van een onderwerp. Een veel gezien tafereel in de gelederen waarin ik was opgenomen. De teksten volgen als bijlagen onder dit blogbericht.

Een restje geldcolumns

In de periode 2008-2013 legde ik me toe op het schrijven van columns over geld. Aanvankelijk vulde ik hiermee een deel van mijn tijd in opdracht van mijn werkgever, het Geldmuseum, later, na mijn guillotinering door de instelling (2012), als uitbater van een eenmansbedrijf. Alles bijeen heb ik er zo’n zeventig aan de tekstverwerker toevertrouwd. Is dit genoeg voor de rechtvaardiging van een bestaan? J.C. Bloem, paradepaard van de Nederlandse poëzie, stelde zich die vraag, verwijzend naar ‘een stuk of wat gedichten’. Als ik hem, met het oog op die columns, aan mezelf stel, ben ik lichtelijk geneigd op z’n Bloems te zeggen: Ach, ‘alles is veel voor wie niet veel verwacht’. Aan het begin van mijn columnistenbestaan schreef ik uitsluitend voor telegraaf.nl/overgeld (tegenwoordig telegraaf.nl/financieel/geld/), aan het eind ook voor genoeg.nl. Een aantal van mijn geldcolumns verwerkte ik in eerdere blogberichten. De vijf die ik hier met u deel, kwamen nog niet aan bod. Bij dezen.

Zelfbenoemd biograaf meldt zich af

Woensdag 3 maart 2021, mijn 70ste verjaardag. (Ha fijn, ik behoor tot de uitverkorenen die kunnen stemmen per post.) Hoe sta ik ervoor? Eerst de gezondheid. Afgezien van ouwemannenkwaaltjes waarmee te leven valt, is die naar wens, al zeg ik erbij dat ik slecht tegen stress kan. De conditie blijft op peil dankzij een dagelijkse wandeling met mijn echtgenote (minstens een uur; geregeld op de duinrand langs de Noordzee.) Van verzadigde vetten en vergiften als suiker en alcohol blijven we zoveel mogelijk af. Het roken behoort tot een ver verleden. Kortelings nog geschaatst (zie de uitgelichte afbeelding). Alle reden voor een extra felicitatie, dank u zeer.

Herman van Zelm, geschiedenisleraar

Lang geleden schreef ik voor Historisch Nieuwsblad de column ‘Herman van Zelm’. Die column, verschenen in de reeks ‘Personages. Historici in de literatuur’, krijgt hier een reprise. Geschiedenisleraar Herman van Zelm is de hoofdpersoon in René Appels ‘Handicap’ (Bert Bakker 1987), een thriller die speelt midden jaren tachtig. ‘Handicap’ was het debuut van de auteur. Appel heeft hierop nog een respectabel aantal thrillers laten volgen. Begin oktober 2020 maakte hij, net vijfenzeventig geworden, met ‘Overschot’ de vijfentwintig vol.

Kontmapjes van Zeeman

Bezorgt de coronacrisis het neoliberalisme de genadeklap? Die vraag is aan debat onderhevig. Vaak denk ik hierbij terug aan de vorige wereldwijde crisis, de financiële. De malaise was nog maar net begonnen, toen ik mezelf bij het Geldmuseum benoemde tot crisiswatcher. Het leverde onder meer twee columns op, die ik publiceerde op de website van De Telegraaf. Ik wil ze hier met u delen.

Vluchten kan even niet

Een lezer kan zich verliezen in een boek. Een boek kan een lezer een wereld in trekken waaruit hij of zij wil noch kan ontsnappen. De kans dat lezen zo’n toestand van gelukzaligheid teweegbrengt, wordt kleiner naarmate de lezer ouder wordt. Ziedaar de wet van Borst. Maar het kan altijd nog weer gebeuren, zoals de ontdekker van de wet in 2012 ervoer.

J.B. Schuil op visite bij Henri Borel

Begin 1905 betoonde de net uit Nederlands-Indië gerepatrieerde Henri Borel zich ingenomen met het blijspel ‘Gedeballoteerd’ van J.B. Schuil. Schuil hekelde in het stuk overzeese bestuurlijke wantoestanden. Borel kreeg een schok van herkenning.

In de grondverf

In het jaar dat ik 17 werd, werd mijn opa van vaderskant 71. Op zijn verjaardag en ook op latere familiepartijtjes dat jaar (1968) was deze coïncidentie aanleiding tot vermaak.

Sneeuw op komst

Een beroemde parabel van D.H. Lawrence gaat over de schrijver Cathcart. Dit personage houdt van eilanden, een liefde die hem fataal wordt. Lawrence liet ‘The man who loved islands’ opnemen in de Amerikaanse editie van de bundel ‘The woman who rode away’ (1928). Het verhaal is satirisch getoonzet. De Britse letterenwereld had er nog geen kennis van genomen of de mare ging al dat Lawrence zijn personage Cathcart had gemodelleerd naar Compton Mackenzie, met wie hij de draak had willen steken. De schrijver Compton Mackenzie, een Schotse nationalist, was begin jaren twintig pachter van Herm en Jethou in het Kanaal en woonde kort daarna op een van de Buiten-Hebriden, Barra. Hij werd nooit moe mensen in zijn gezelschap lastig te vallen met zijn idealisering van het eilandleven. Lawrence ontkende met klem, maar kon niet verhinderen dat Mackenzie ten diepste beledigd bleef.

Een zondagmiddag op de Wadden

Gerard N. Borst 4 maart 2018

De saaiste dag van mijn leven was het zeker niet. De man vertelde me zijn levensverhaal. Hij nam daar de tijd voor; zes uur lang was hij schier onafgebroken aan het woord. De man had in de Tweede Wereldoorlog als Waffen-SS’er gevochten aan het oostfront in Noord-Polen. Het was zondagmiddag 20 november 1994. Buiten stond een krachtige zuidwester, binnen zaten een 67-jarige Waddenbewoner die spijt betuigde over zijn foute oorlogsverleden en een journalist die zijn cassetterecorder op opnemen had gezet.

Lees Meer "Een zondagmiddag op de Wadden"

Iedereen heeft meningen

Gerard N. Borst 9 februari 2018

Hans Andreus en Lucebert speelden een rol op mijn eindexamen (1970, hbs A, Schagen). Bij het schriftelijk examen was een ‘haikoe’ van Hans Andreas het onderwerp van mijn opstel: ‘Niet te geloven:/ iedereen heeft meningen/ alsof het niets is.’ Bij het schriftelijk moest ik Luceberts gedicht ‘Liefde’ verklaren. Het opstel en het gestamel waartoe Lucebert me inspireerde werden zo hoog gewaardeerd dat ze de grandioos verknalde examenopgave boekhouden voldoende compenseerden.

Lees Meer "Iedereen heeft meningen"

Ruzie met Israël Querido

Gerard N. Borst 16 januari 2018

Israël Querido vocht in zijn leven twee ruzies uit die de literair-historische naslagwerken hebben gehaald. De ene ontstond als gevolg van een boek dat van literair-historische waarde is, de andere was een terugkerend thema in een publicatie waarvoor hetzelfde geldt. Het gaat om de ruzie met zijn broer Emanuel, schrijver van een familieroman waarin Israël een hoofdpersoon is die in kwalijke kleuren wordt geschilderd, en om die met zijn niet altijd even trouwe vriend Karel de Wind, schrijver van een biografie van Israël, die daarin wordt weggezet als iemand met een hoogst bedenkelijke levensstijl.

Lees Meer "Ruzie met Israël Querido"

Columnist voor wakker Nederland

Gerard N. Borst 12 januari 2018

Tussen januari 2008 en december 2012 liet ik, in opdracht van het Geldmuseum, op de kop af vijftig stukjes op de website van De Telegraaf plaatsen. Een terugkerend thema in die stukjes was de vraag hoe Nederlanders met geld omgaan.

Lees Meer "Columnist voor wakker Nederland"

autobiografie

Geborgen

Gerard N. Borst 5 november 2017

In de zandbak van mijn kleuterschool gold de heerschappij van de vuist. ‘Cheirocratie’, heet dat officieel. Ik bedoel maar, ik ben niet van de straat. Ik heb doorgeleerd, jazeker. Goed, die kleuterschool hield ik al na twee dagen voor gezien, maar de toekomst zou nieuwe kansen bieden.

Lees Meer "Geborgen"

In Tijdschrift voor Biografie

Gerard N. Borst 1 november 2017

De 2017-najaarsaflevering van Tijdschrift voor Biografie stond in het teken van het thema ‘emancipatie’. Binnen dit thema nam het blad vier artikelen op. Een daarvan schreef ik: ‘Bevrijding uit het Amsterdamse “getto”. Thema in het biografisch oeuvre van Joosje Lakmaker’. Vanaf het einde van de negentiende eeuw, aldus mijn intro, maakten jongeren uit het Amsterdams-Joodse diamantbewerkersmilieu een snelle emancipatie door.

Lees Meer "In Tijdschrift voor Biografie"