Categorie: geschiedenis

Bofkont Jim

18 augustus 2019

We schrijven zomer 1950. Jim Dixon zit in zijn proeftijd als docent middeleeuwse geschiedenis aan een universiteit in de Engelse provincie. Nationalistisch China zucht onder de dictatoriale knoet van Chiang Kai-shek; in de Verenigde Staten bouwt Joseph McCarthy een reputatie op als communistenjager. Deze politieke feiten figureren in Dixons gedachten over de Middeleeuwen: ‘Chiang Kai-shek en senator McCarthy zijn kleine onaangenaamheden die je er graag voor over hebt om niet langer middeleeuwer te hoeven zijn. Zijn de mensen ooit zo weerzinwekkend, zo genotzuchtig, zo met wansmaak behept, zo akelig potsierlijk en zo ver van de waarheid verwijderd geweest als in de Middeleeuwen?’

Lees Meer "Bofkont Jim"

Orwell in 1936: onderzoeker in Wigan

13 augustus 2019

Het was er onvoorstelbaar goor. De glazen kroonluchter in het slaapzaaltje was bedekt met een laag stof zo dik als een vacht. Tijdens het ontbijt vulde de keuken zich met de geur van de uitwerpselen die dreven in een onder de tafel weggeschoven po. Hij was behoorlijk door de wol geverfd, maar tegen deze smeerboel was toch ook George Orwell niet opgewassen. Na tien dagen hield de schrijver het verblijf in het gruwelijke logement voor gezien.

Lees Meer "Orwell in 1936: onderzoeker in Wigan"

Over wie niemand anders wil schrijven

8 juli 2019

Hoe raakte ik geïnteresseerd in Israël Querido? Het is een lang verhaal, u moet er even voor gaan zitten, maar ik wil het graag vertellen. Het begin speelt zich eind jaren zeventig af. Dit bericht werd in Het Groene Hart geschreven, waar ik tijdens het zomerreces de plattelander uithang, vertoevend in en om Het Tweede Eiland, het retraitehuis dat u ziet op de uitgelichte afbeelding.

Lees Meer "Over wie niemand anders wil schrijven"

Op één met stip

9 februari 2019

Ik heb sociologie gestudeerd. Op dat verleden kijk ik lang niet altijd met genoegen terug. Maar wel als het gaat om het plankje in mijn boekenkast waarop ik het etiket ‘favoriete vakliteratuurʼ plakte. Op dat plankje stond onder meer ‘The Sociological Imagination’ van de Amerikaanse socioloog C. Wright Mills (oorspronkelijk verschenen in 1959; daarna nog een paar keer herdrukt). Mills betoogt in dit boek dat sociologen pas inzicht kunnen verschaffen in de handel en wandel van mensen als zij verhelderen hoe de levens van die mensen zijn ingebed in de kleinere en grotere historisch-maatschappelijke verbanden waarvan zij deel uitmaken. Hij spoort sociologen aan het biografisch genre te beoefenen.

Lees Meer "Op één met stip"

Duitsland 1878: Bismarcks socialistenwet

4 december 2018

Laatst werd ik geïnspireerd tot een middag grasduinen in mijn ‘Historisch Nieuwsblad’-verzameling. Ik herlas een artikel uit de jaargang 1998. Dit artikel wil ik hier met u delen. Ik nam mijn lezers daarin mee naar het Duitsland van 1878, waar Otto von Bismarck, de architect en eerste kanselier van het keizerrijk, aanleiding zag voor een poging de sociaaldemocratie onder zijn ijzeren vuist te verpletteren.

Lees Meer "Duitsland 1878: Bismarcks socialistenwet"

Wenen, honderd jaar geleden

12 november 2018

12 november 1998 herdacht Oostenrijk zijn tachtigjarig bestaan als republiek. Door Historisch Nieuwsblad (HN) eropuit gestuurd, was ik een dikke week in Wenen om inspiratie op te doen en materiaal te verzamelen voor een verhaal. Mijn missie was op locatie tachtig jaar in de tijd terug te gaan, naar de geboortedag van de republiek, 12 november 1918, dag die, zoals ik wist, tumultueus verliep. Ik wilde het stadium bereiken dat ik de gebeurtenissen van die roerige geboortedag kon reconstrueren. Het verhaal waarmee ik thuiskwam, verscheen in de 1998-decemberaflevering van HN. We zijn nu twintig jaar verder: vandaag, 12 november 2018, herdenkt de Republik Österreich zijn honderdjarig bestaan. Een mooie gelegenheid om mijn verhaal uit 1998 met u te delen.

Lees Meer "Wenen, honderd jaar geleden"